3 maja - Święto Konstytucji

233 lata temu, 3 maja 1791 r., Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była to druga na świecie – po Stanach Zjednoczonych i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli, wciąż jeszcze podzielonych na stany.


3maja_matejko

Constitution_of_the_3rd_May_1791_-_print_in_Warszawa_-_Michal_Groll_-_1791_AD

Choć obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była ogromnym osiągnięciem narodu polskiego. Konstytucja 3 Maja wprowadziła w Polsce trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Stanowieniem prawa miał zajmować się dwuizbowy Sejm. 

W trakcie rozbiorów obchodzenie rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zostało zakazane przez zaborców. W II Rzeczpospolitej, w kwietniu 1919 r. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja uznano za święto narodowe odrodzonego państwa. 

Podczas II wojny światowej okupanci niemieccy i sowieccy zabronili obchodzenia rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej z 3 Maja 1791. Pomimo tych trudności świętowano w warunkach konspiracji – często ryzykując własnym życiem. Po II wojnie światowej 3 Maja przestał być świętem narodowym, a wszelkie próby manifestacji patriotycznych w tym dniu były tłumione. W 1990 roku nowo wybrane Sejm i Senat proklamowały 3 Maja świętem państwowym.